Collecties uit koloniale context

Nederland had vanaf de zeventiende eeuw koloniën en handelsposten in verschillende werelddelen. Als kolonisten, militairen en handelaren drukten ze hun stempel op lokale samenlevingen.

Deze geschiedenis wordt getekend door geweld, uitbuiting, onderdrukking, racisme en ongelijkheid. Ook daar waar het gaat om het bezit van en toegang tot cultureel erfgoed.

Veel objecten uit die lange koloniale periode zijn te vinden in Nederland: bij musea, universiteiten en andere instellingen of bij particulieren. Het gaat om collecties uit koloniale context met honderdduizenden objecten: kunstobjecten, religieuze objecten, historische objecten, sieraden, natuurhistorische objecten en gebruiksvoorwerpen.

De koloniale collecties zijn divers, net als de manieren waarop de objecten zijn verkregen tijdens de koloniale periode. Door ongelijke machtsverhoudingen is er vaak sprake geweest van roof of ander onvrijwillig bezitsverlies, zoals objecten die onder dwang werden geschonken of verkocht, of werden verkregen tijdens verzamelexpedities.

Een kerntaak van collectiebeherende instellingen is onderzoek naar de herkomstgeschiedenis, oftewel: herkomstonderzoek. Onderdeel daarvan is de vraag of de collecties uit koloniale context in hun beheer op een rechtvaardige manier zijn verworven.

Het Consortium Koloniale Collecties dient als knooppunt en aanspreekpunt voor belanghebbenden. Het deelt kennis en ervaring over objecten die in koloniale context zijn verworven. Het ondersteunt collectiebeheerders bij het proces van herkomstonderzoek, waarbij het consortium kan helpen bij het betrekken van expertise in de landen van herkomst en het verbeteren van de digitale toegang van collecties. Het biedt een netwerk om musea en experts in landen van herkomst en Nederland met elkaar te verbinden.